Protokół z posiedzeń komisji Rady Miasta

PROTOKÓŁ NR 0012.12.10.2020
Z POSIEDZENIA 
KOMISJI DS. KULTURY I PROMOCJI
Z DNIA 22 CZERWCA 2020 ROKU

Początek posiedzenia - 14:00
Zakończenie posiedzenia - 16:30

Posiedzenie Komisji otworzył i przewodniczył obradom p. Przemysław Słowik - Przewodniczący Komisji.

W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Komisji oraz osoby zaproszone wg załączonych list obecności załącznik nr 1 i 2.

Po stwierdzeniu prawomocności posiedzenia (quorum i prawidłowość zwołania posiedzenia)
Przewodniczący poinformował o obowiązującej klauzuli informacyjnej o przetwarzaniu danych osobowych i zaproponował następujący porządek dzienny posiedzenia:

Ad. pkt. 1.
Rozpatrzenie wniosków w sprawie zmian do porządku obrad.

Nie zgłoszono.

Ad. pkt. 2.
Przyjęcie protokołu z posiedzenia Komisji w dniu 29.05.20.

Za - 12, przeciw - 0, wstrzym. - 0.

Ad. pkt. 3.
Opiniowanie projektu uchwały Nr 121/20 w spr.przyznania Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul. Broniewskiego 20 w Szczecinie dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku ujętym w gminnej ewidencji zabytków.

Michał Dębowski - Miejski Konserwator Zabytków - dokonał wprowadzenia w projekt uchwały. Wyjaśnił, że uchwała dotyczy budynku przy ul. Broniewskiego i prowadzonych prac remontowo-konserwatorskich elewacji kamienicy. Wspólnota wykazała się determinacją, ponieważ trzykrotnie składała wniosek o wsparcie tego zadania. Wniosek jest uzasadniony.

Przewodniczący Przemysław Słowik - zapytał, czy w budżecie są jeszcze środki na inne dotacje i jaka jest kwota całkowita zadania?

Michał Dębowski - Miejski Konserwator Zabytków - odpowiedział, że jest to ostatnia dotacja. Kwota zadania to 334 946 zł, a dotacja to prawie 50% tej kwoty.

Głosowanie nad projektem uchwały nr 121/20 ws. przyznania Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul. Broniewskiego 20 w Szczecinie dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku ujętym w gminnej ewidencji zabytków

Za - 15, przeciw - 0, wstrzym. - 0.

Ad. pkt. 4.
Strategia promocji Miasta w czasie po ustąpieniu pandemii.

Przewodniczący Przemysław Słowik - okres pandemii postawił przed Miastem wyzwania w zakresie turystyki. W tym roku turyści będą skoncentrowani na turystyce krajowej, co stawia przed Szczecinem szansę na to, aby turyści w większym stopniu odwiedzali Szczecin i korzystali z tego, co ma do zaoferowania. Poinformował, że Radna Dominika Jackowski przychodzi z propozycją, która wpisuje się w tematykę. Poprosił jednak najpierw Pana Adama Morawskiego (Biuro Prezydenta Miasta) o przedstawienie działań, które Miasto już w tym zakresie podjęło.

Adam Morawski - Biuro Prezydenta Miasta - powiedział, że najważniejsze jest to, aby z okresu pandemii Miasto wyszło z jak najmniejszymi stratami. W tym momencie skupiamy się na zapewnieniu mieszkańcom bezpieczeństwa podczas organizowanych wydarzeń oraz stworzenie warunków rozwoju dla lokalnych przedsiębiorców i artystów. Niestety znaczna część wydarzeń w tym sezonie została przeniesiona lub odwołana. Przeniesiona została także kampania promocyjna, zaplanowana okres wiosenny. Jednym z pierwszych działań w okresie "rozmrażania" jest "Festiwal Dobrego Życia", który przez pierwsze dni odwiedziło 30 tys. mieszkańców. Mamy także zaplanowaną kampanię związaną z The Tall Ships Races i planujemy połączyć ją z tą, która miała odbyć się wiosną.  

Przewodniczący Przemysław Słowik - wyraził opinię, że Miasto powinno się skupiać nie tylko na swoich mieszkańcach, ale także promować je na zewnątrz, aby przyciągnąć turystów.

Radna Dominika Jackowski - zapytała o to, jak "Festiwal Dobrego Życia" był promowany wśród mieszkańców? Powiedziała, że słyszała opinie, że znalezienie na ten temat informacji było trudne. Zaproponowała stworzenie aplikacji, w której mieszkańcy mogliby wyszukiwać interesujące ich wydarzenia.

Adam Morawski - Biuro Prezydenta Miasta - odpowiedział, że informacje o "Festiwalu Dobrego Życia" można było znaleźć na wszystkich stronach internetowych i profilach Miasta. Wykorzystano wszystkie dostępne kanały informacyjne. Na wiosnę zaplanowano integrację serwisów internetowych (obecnie to zadanie zostało wstrzymane, ale jego realizacja powróci latem), aby były one jeszcze bardziej przejrzyste. Powstanie dodatkowych aplikacji może skomplikować wyszukiwanie informacji, ponieważ będą one rozproszone.

Radna Dominika Jackowski - przedstawiła prezentację projektu "Szczecin na Weekend", która stanowi załącznik do protokołu. Jest to projekt  działań, które mają na celu wsparcie lokalnej przedsiębiorczości (bazy noclegowej, gastronomii, branży kulturalnej i rozrywkowej) po epidemii SARS Covid-19. Projekt skierowany jest do trzech grup odbiorców (do osób młodych, do rodzin z dziećmi i do seniorów) przebywających w czasie wakacji i we wrześniu na Pomorzu Zachodnim oraz na pograniczu polsko-niemieckim. Poprzez organizację działań kulturalnych i rozrywkowych chcemy zwiększyć napływ osób odwiedzających Szczecin i turystów w miesiącach lipiec-wrzesień b.r. Oferta jest również skierowana do stałych mieszkańców tych regionów. Zdajemy sobie sprawę z krótkiego czasu na szczegółowe przygotowanie oferty, ale sytuacja jest wyjątkowa i wymaga współmiernych działań. Rozwiązania, które proponujemy są to działania lokalne, które sprawdzają się na całym świecie przy odpowiednim określeniu odbiorców i działań promocyjnych. Projekt byłby realizowany przy współpracy z Marszałkiem Województwa Zachodniopomorskiego. Epidemia paradoksalnie daje Szczecinowi szansę na wypromowanie się jako atrakcyjnego kierunku turystycznego, ponieważ znaczna część Polaków wybierze w tym roku wypoczynek w granicach kraju.

Radna Grażyna Zielińska - podziękowała Radnej za inicjatywę i wyraziła nadzieję, że w niedługim czasie Radni otrzymają opinię na temat możliwości realizacji takiego pomysłu.

Adam Morawski - Biuro Prezydenta Miasta - przypomniał, że obecnym działaniem jest "Festiwal Dobrego Życia". Jeśli chodzi o kolejne inicjatywy, to możemy o nich rozmawiać po podsumowaniu tego wydarzenia i wpłynięciu oficjalnego wniosku z załączoną prezentacją w tym temacie.

Radny Robert Stankiewicz - przypomniał o swojej inicjatywie z 2015 r. "Jesteś nad morzem? - Odwiedź Szczecin". Wiele rzeczy z pomysłu Radnej D. Jackowski się powtarza i smutne jest, że po 5 latach pomysł nadal nie doczekał się realizacji. Przypomniał, że w Berlinie działa silny ośrodek rządowy - zagraniczny oddział Polskiej Organizacji Turystycznej. Promują się tam różne polskie miasta, Szczecin jednak w żaden sposób z nim nie współpracuje. Jest to bardzo ważny obszar do pracy, jeśli Szczecin chce myśleć o turystach zza granicy. Przypomniał także o swoim postulacie zakupu katamaranów i "połączeniu" Szczecina z morzem. Pozwoliłoby to na konkurowanie drogi wodnej z samochodową.

Radny Maciej Ussarz - wyraził uznanie dla zaprezentowanej przez Radną koncepcji. Miasto Szczecin powinno wprowadzić rozwiązanie, w którym turyści mogliby korzystać np. z biletów lotniczych lub kolejowych jako bilet komunikacji miejskiej. Pomysł "otwarcia się" na wodę też jest jak najbardziej słuszny. Zapytał o szczegóły związane z rejsami wodnymi?

Radny Paweł Bartnik - zauważył, że po otwarciu granic turystyka zakupowa ruszyła z dużą intensywnością. Zaznaczył, że turyści znad morza muszą pokonać kilka przeszkód, zanim dotrą do Szczecina np. słabe połączenie drogowe i przepełnione pociągi. Wskazał na problem ze współpracą z Berlinem - dla tego Miasta Szczecin nie jest aż tak atrakcyjny, jak nam się wydaje. To jest Miasto, które swoich partnerów poszukuje wśród największych światowych metropolii i jest to dla nas wielkie wyzwanie. Odnosząc się do wypowiedzi Radnego Stankewicza powiedział, że turystyczne targi w Berlinie są na bardzo wysokim, światowym poziomie i zaprezentować się tam nie jest tak łatwo. Zwrócił  uwagę na trudną sytuację artystów podczas pandemii.

Radna Jolanta Balicka -  poprosiła Biuro Prezydenta Miasta o przygotowanie podsumowania promocji Miasta oraz przedstawienie długoterminowych planów w tym temacie. Wyraziła uznanie dla pomysłu Radnej Jackowski, poprosiła jednak o zwrócenie uwagi na koszty (zaproponowała procentowe ustalenie cen biletów).

Przewodniczący Przemysław Słowik - wyjaśnił, że prezentacja Radnej Jackowski dotyczyła planów na najbliższy kwartał, ponieważ te działania muszą być szybkie i niestandardowe.

Radna Dominika Jackowski - odnośnie pytania o tramwaj wodny przywołała przykład Kopenhagi i Londynu. Przypomniała, że wiele wydarzeń kulturalnych się nie odbyło i pozostały przez to środki, które można byłoby przeznaczyć właśnie na cel promocji Miasta. Sytuacja dla Szczecina jest dobra, jeśli wykorzystamy ten kryzys na własną korzyść. Powiedziała, że Miasto powinno promować się przede wszystkim w Internecie. Zaproponowała złożenie wniosku formalnego do Prezydenta w sprawie projektu "Szczecin na weekend".

Przewodniczący Przemysław Słowik - zadeklarował skierowanie wniosku do Prezydenta. Powiedział, że konieczne jest porozumienie z Urzędem Marszałkowskim. Zapytał, czy jako Miasto mamy strategię pozyskania turystów z innych miast na najbliższe 3 miesiące?

Adam Morawski - Biuro Prezydenta Miasta - powiedział, że promocja Miasta odbywa się poprzez wydarzenia, więc nie można powiedzieć, że Miasto nie prowadzi promocji.

Przewodniczący Przemysław Słowik - zapytał o budżet promowania wydarzeń poza Miastem?

Adam Morawski - Biuro Prezydenta Miasta - odpowiedział, że obecnie nie dysponuje takimi danymi. Ale promocja poza Miastem się odbywała i kolejne wydarzenia także będą promowane poza Miastem.

Przewodniczący Przemysław Słowik - zapytał, czy są prowadzone statystyki na temat ilości uczestników "Festiwalu dobrego życia" spoza Szczecina?

Adam Morawski - Biuro Prezydenta Miasta - odpowiedział, że nie posiada informacji, aby takie statystyki były prowadzone, ale nie wyklucza tego.

Radna Edyta Łongiewska-Wijas - wyraziła uznanie dla idei Radnej Jackowski, ale poprosiła o więcej informacji na ten temat. Czas kryzysu jest najlepszym czasem, aby budować przewagę konkurencyjną. Wyraziła jednak obawę, że działania są spóźnione, ponieważ wydarzenia kulturalne są planowane z dużym wyprzedzeniem. Ponadto, aby zorganizować wydarzenie, za którym będzie stała wysoka jakość, potrzeba dużo czasu i dużo pracy. Jeśli przy organizowaniu wydarzeń priorytetem nie będzie jakość, to Miastu nie uda się zaimponować i przyciągnąć odbiorców, szczególnie z miast takich jak np. Berlin. Jeśli chcemy jako Miasto konkurować z tamtejszymi wydarzeniami kulturalnymi, musimy sprostać narzuconym standardom. Poinformowała o spotkaniach, w których brała udział, dotyczących zainteresowania Berlińczyków Szczecinem. Konkluzją z tych spotkań było to, że dla Berlińczyków największą atrakcją mogłaby być Filharmonia. Problemem okazały się jednak terminy koncertów. Większość z nich odbywa się w piątkowe wieczory. Berlińczykom natomiast odbiera to możliwość uczestnictwa w nich. Gdyby odbywały się one w soboty, to mogliby wtedy w nich uczestniczyć. Ten postulat jednak nie został spełniony. Odnosząc się do pomysłu Radnej Jackowski zapytała o to, kto formalnie występuje z taką inicjatywą? Poprosiła o większą dbałość przy formułowaniu punktów porządku obrad, aby nie pozostawiły wątpliwości co do tego, czego będzie dotyczyła dyskusja. Zadeklarowała, że służy swoją wiedzą i doświadczeniem przy realizacji inicjatyw z zakresu kultury.

Przewodniczący Przemysław Słowik - zadeklarował otwartość na propozycję Radnych, co do tematyki posiedzeń. Wyjaśnił, że dzisiejsza dyskusja dotyczy wykorzystania czasu pandemii, jako szansy na promocję Miasta.

Radny Paweł Bartnik - powiedział, że problemem dotyczącym kultury w Mieście jest to, że wiele wydarzeń się nie odbyło. W związku z tym pieniądze zostały w budżecie, a ludzie, który powinni te pieniądze zarobić, nie zarobili ich.

Radna Dominika Jackowski - wyraziła opinię, że należy przesunąć akcent z rozmów z oficjelami na rozmowy ze zwykłymi ludźmi poprzez nowoczesne kanały informacji. Miasto w okresie pandemii musi reagować dynamicznie, aby z tego trudnego czasu wyjść jako wygrany. Jeśli w tym roku przekonamy turystów, że Szczecin jest wart odwiedzenia, to w przyszłych latach to zaprocentuje. W strategii promocyjnej nie możemy się skupiać wyłącznie na kulturze wysokiej, ponieważ większość turystów jest zainteresowana popkulturą, a takie koncerty można przygotować z tygodnia na tydzień. Podkreśliła, że nie chodzi o rywalizację z Berlinem, czy Warszawą, ale o większą dostępność do kultury. Wyjaśniła, że przedstawiona prezentacja pierwotnie opracowana została przez stowarzyszenie "Lepszy Szczecin" pod kątem pracowników IT, a Radna występuje jako przedstawiciel mieszkańców. Powiedziała, że chciałaby aby Komisja przedstawiła wspólny dokument w tym temacie, który będzie mógł zostać przekazany Prezydentowi.

Radna Urszula Pańka - zwróciła uwagę na to, że artyści w okresie pandemii pracowali i powinno to być podkreślane. A rolą Komisji jest stworzenie obszarów, na których moglibyśmy zrekompensować im trudny czas pandemii.

Radna Jolanta Balicka - powiedziała, że zaniepokoiło ją stwierdzenie, że "Szczecin przespał czas". Poprosiła o wyjaśnienie tego sformułowania.

Barbara Markowska - Stowarzyszenie Lepszy Szczecin - powiedziała, że docierają do niej głosy, że sytuacja przedsiębiorców nadal jest trudna. Przedstawiony projekt ma na celu ich wsparcie przy jednoczesnych korzyściach dla wizerunku Miasta. Wiele rzeczy w projekcie należy jeszcze dopracować (szczególnie kwestie finansowe). Jako inicjatorzy przy wsparciu Miasta jesteśmy w stanie to zrobić. Chcemy działać przede wszystkim lokalnie (poruszając lokalny rynek). Kierujemy projekt do osób młodych (które przyjadą do Szczecina korzystać z jego oferty kulturalnej i rozrywkowej), rodzin z dziećmi (przebywających na wczasach nad morzem) oraz seniorów.

Radna Edyta Łongiewska-Wijas - odnosząc się do wypowiedzi Radnej Jackowski przypomniała, że Radni nie powinni oceniać siebie nawzajem, tylko pozostawić to mieszkańcom. Powinniśmy otrzymać pełną informację, zanim będziemy głosować nad pomysłem. Moglibyśmy także skonsultować się z beneficjentami pomysłu. Przypomniała, że od wielu lat przedstawiciele instytucji marszałkowskich osobiście odwiedzają nadmorskie miejscowości i reklamują tam instytucje kultury.

Radny Marek Chabior - powiedział, że jego zdaniem w dyskusji myleni są "jednodniowi odwiedzający" z "turystami". Nasza promocja powinna być nastawiona na turystów. Powinniśmy sięgnąć do opinii środowiska eksperckiego.

Radna Urszula Pańka - przypomniała, że powinniśmy jako Radni oceniać nawzajem swoje działania, a nie osoby. Zgodziła się, co do tego, że bardzo ważne jest sięganie po opinię ekspertów, jednak każdy z Radnych może to zrobić i wnieść taką wartość do prac Komisji.  

Radny Paweł Bartnik - uściślił, że w jego wypowiedzi na temat artystów miał na myśli, że pracowali oni, jednak ich wynagrodzenie było znacznie niższe.

Głosowanie nad przekazaniem projektu "Szczecin na Weekend" do Prezydenta Miasta

Za - 8, przeciw - 0, wstrzym. - 3

Ad. pkt. 5.
Opiniowanie wniosku o nadanie nazw ulicom (ul. I. Mościckiego, ul. Kaszmirowa, ul. Juhasa, ul. św. o. Maksymiliana Marii Kolbego, rondo Błękitnej Armii).

Wojciech Wnuk - Geodeta Miasta - dokonał wprowadzenia w tematykę nazewnictwa ulic. Wszystkie pięć wniosków zostało pozytywnie zarekomendowanych przez Komisję ds. Bezpieczeństwa Publicznego i Samorządności. Ul. Kaszmirowa - nowo projektowana droga wewnętrzna na os. Bukowo-Klęskowo. Ul. Ignacego Mościckiego - os. Gumieńce, obok funkcjonuje ul. prof. W. Grabskiego, wniosek złożony przez właściciela terenu. Ul. Juhasa - os. Gumieńce, droga dojazdowa, wniosek złożył właściciel działki, rozszerzenie tej nazwy o trzy działki miejskie. Rondo Błękitnej Armii - os. Zawadzkiego-Klonowica, okolice Netto Areny, wniosek 12 Dywizji Zmechanizowanej. Ul. św. o. Maksymiliana Marii Kolbego - trudno stwierdzić, czy wniosek ten dotyczy zmiany nazwy ulicy, czy nadania nazwy. Jest to odcinek ulicy od u. Santockiej do ul. Derdowskiego. W Urzędzie Miasta nie ma dokumentów, które mówiłyby o nadaniu nazwy temu odcinkowi. W przestrzeni publicznej na tym odcinku funkcjonuje jednak nazwa ulicy 26-go Kwietnia. Na tej ulicy nadane są trzy adresy z adresem 26-go Kwietnia.

Przewodniczący Przemysław Słowik - powiedział, że skoro nazwa funkcjonuje (nadawane są adresy), to w praktyce powinniśmy mówić o zmianie nazwy ulicy, a nie nadanie nowej nazwy.

Wojciech Wnuk - Geodeta Miasta - poinformował, że RO Świerczewo wystąpiła z wnioskiem o zmianę nazwy ulicy na ul. św. o. Maksymiliana Marii Kolbego. Poinformował, że zaproponował rozwiązanie, które zakłada formalne nadanie nazwy temu odcinkowi 26-go Kwietnia.

Przewodniczący Przemysław Słowik - zaproponował przychylenie się do propozycji geodety, która byłaby potwierdzeniem formalnym stanu faktycznego. Odnosząc się do propozycji RO Świerczewo powiedział, że dobrze byłoby uhonorować św. o. Maksymiliana Marii Kolbego. Poinformował, że w okolicach ul. Szafera jest nowa inwestycja i tam można zaproponować taką nazwę na nowopowstałym rondzie. Złożył wniosek formalny o nazwanie odcinka ulicy między ul. Santocką, a ul. Derdowskiego nazwą ulicy 26-go Kwietnia.

Radny Bazyli Baran - podkreślił, że w świadomości mieszkańców ta ulica traktowana jest jako ul. 26-go Kwietnia. Powiedział, że św. o. Maksymilian Maria Kolbe jest uhonorowany w Szczecinie w postaci parafii na Pomorzanach oraz Liceum Katolickie o tym imieniu. Powiedział, że rozmawiał z dyrektorem Liceum, którzy stoją na stanowisku, że taką nazwę ulicy dobrze byłoby nadać w pobliżu albo wspomnianego liceum, albo parafii. Powiedział, że nie powinniśmy "szatkować" ulic od skrzyżowania, do skrzyżowania. Poinformował, że jest na etapie przygotowywania projektu uchwały dotyczącego powołania zespołu ds. nazewnictwa ulic.

Radna Grażyna Zielińska - zaproponowała, aby nie przeprowadzać dziś głosowania nad tym wnioskiem.

Radny Mirosław Żylik - zaaprobował propozycję Przewodniczącego P. Słowika.

Głosowanie nad wnioskiem ws. nadania nazw ulicy Kaszmirowej

za - 15, przeciw - 0, wstrzym. - 0

Głosowanie nad wnioskiem ws. nadania nazw ulicy Ignacego Mościckiego

za - 14, przeciw - 1, wstrzym. - 0

Głosowanie nad wnioskiem ws. nadania nazw ulicy Juhasa

za - 15, przeciw - 0, wstrzym. - 0

Głosowanie nad wnioskiem ws. nadania nazw rondo Błękitnej Armii

za - 13, przeciw - 0, wstrzym. - 1

Głosowanie nad wnioskiem ws. nadania nazw ulicy św. o. Maksymiliana Marii Kolbego

za - 1, przeciw - 13, wstrzym. - 1

Głosowanie nad wnioskiem formalnym o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej ws. nadania nazwy ulicy "26-go Kwietnia" dla odcinka położonego między ul. H. Derdowskiego, a ul. Santocką

za - 13, przeciw - 1, wstrzym. - 1

Radny Paweł Bartnik - powiedział, że wniosek Radnego Barana jest słuszny, ponieważ nazewnictwo (zarówno ulic, jak i przystanków) powinno być tak zorganizowane, aby pomóc mieszkańcom w lokalizacji miejsc, które ich interesują.

Radna Edyta Łongiewska-Wijas - zaproponowała odejście od paradygmatu nadawania ulic świętych, polityków i żołnierzy. Przypomniała, że okres 20-lecia międzywojennego był bardzo ważny dla przemian, w wyniku których kobiety otrzymały prawa wyborcze. Zaproponowała nadanie w sąsiedztwie ulicy Grabskiego nadanie nazw pierwszych polskich posłanek, aby uhonorować je za osiągnięcia oraz jako symbol czasu przemian w tym zakresie. Podkreśliła, że od tamtego czasu minęło 100 lat, a kobiety nadal zmagają się z dyskryminacją w sferach życia publicznego.

Radny Paweł Bartnik - zwrócił uwagę na różnicę, kiedy z wnioskiem występuje Rada Osiedla, a kiedy inwestor, który jest właścicielem terenu.

Radna Edyta Łongiewska-Wijas - zaproponowała złożenie wniosku o nadanie nazw ośmiu ulicom, aby uhonorować posłanki.

Przewodniczący Przemysław Słowik - powiedział, że jego zdaniem dobrze będzie wrócić do tego tematu, aby nie podejmować inicjatywy pochopnie.

Radna Urszula Pańka - przypomniała o procedurze związanej z nazewnictwem ulic i roli Komisji ds. Bezpieczeństwa Publicznego i Samorządności, jaką pełni ona w tym procesie.

Przewodniczący Przemysław Słowik - zadeklarował powrót do tematu zasad nazewnictwa ulic na jednym z kolejnych posiedzeń Komisji.

Radna Edyta Łongiewska-Wijas - zapytała, czy do tego czasu nazewnictwo ulic zostanie wstrzymane?

Przewodniczący Przemysław Słowik - odpowiedział, że nie chce wykluczać Komisji z tego procesu i do czasu wypracowania nowych rozwiązań wnioski będą procedowane wg wcześniejszych zasad.

Radny Marek Chabior - opowiedział się za stworzeniem zespołu ds. nazewnictwa ulic, ponieważ Radni potrzebują głosu eksperckiego w tej kwestii.

Ad. pkt. 6.
Sprawy różne i wolne wnioski.

Na tym posiedzenie zakończono.