Kontrole przeprowadzone przez WKiAW w 2015 roku

Wydział Kontroli i Audytu Wewnętrznego Urzędu Miasta Szczecin (zw. dalej WKiAW) w grudniu 2015 r. przeprowadził kontrolę w Zespole Szkół nr 11, ul. Piaseczna 40, 70-892 Szczecin (zw. dalej ZS11) z zakresu stanu realizacji zaleceń pokontrolnych, wydanych po kontroli P/11/13 w zakresie stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena kontrolowanego zagadnienia, wnioski i zalecenia pokontrolne zawarte zostały w sprawozdaniu pokontrolnym z dnia  16.12.2015 r.

I. Ocena ogólna kontrolowanej działalności

Kontrola wykazała, że prawidłowo zrealizowano zalecenia pokontrolne dotyczące:

• dostosowania tabeli przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego do obowiązujących przepisów oraz rzeczywistych potrzeb jednostki,
• opracowania i wprowadzenia do Regulaminu pracy wykazu prac szkodliwych bądź uciążliwych dla zdrowia kobiet,
• przeprowadzenia ponownej oceny warunków pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe,
• przeprowadzenia półrocznej kontroli instalacji elektrycznej,
• dostosowania zapisów w książkach obiektów budowlanych do obowiązujących przepisów,
• wykonywania badań profilaktycznych przez pracowników wyłącznie w jednostce służby zdrowia, z którą podpisano umowę.

Stwierdzone uchybienia i nieprawidłowości dotyczyły realizacji zaleceń w zakresie:

• badania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami,
• przeprowadzania szkoleń wstępnych w dziedzinie bhp w czasie pracy,
• wydania osobie zatrudnionej na stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń koszuli flanelowej oraz wyposażenie w środki chroniące przed upadkiem z wysokości,
• wydania osobie zatrudnionej na stanowisku nauczyciela wychowania fizycznego dresu oraz podkoszulka,
• bezwzględne egzekwowanie od służby bhp obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie tej służby.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).
 

2. Opracowanie i wprowadzenie do Regulaminu pracy wykazu prac szkodliwych bądź uciążliwych dla zdrowia kobiet

W sierpniu 2013 r. opracowany został wykaz  prac szczególnie uciążliwych bądź szkodliwych dla zdrowia kobiet, który został włączony do zakładowego Regulaminu pracy. Do ww. prac zaliczono: prace związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała;  prace w mikroklimacie zmiennym;  prace przy obsłudze monitorów ekranowych; prace na wysokości. Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie.WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

3. Przeprowadzenie ponownej oceny warunków pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe

We wrześniu 2013 r. została przeprowadzona nowa ocena warunków pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Oceną objęto następujące stanowiska pracy: kierownik gospodarczy, wicedyrektor, sekretarz szkoły, specjalista ds. kadr i płac, główny księgowy, pedagog szkolny. Osoby dokonujące oceny ustaliły, że  monitor ekranowy, przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy, użytkowały osoby zatrudnione na stanowisku specjalisty ds. kadr i płac oraz stanowisku głównej księgowej.

Nie stwierdzono uchybień w powyższej ocenie pomimo, że była ona ponownie przeprowadzona w systemie kart oceny zawierających pytania zamknięte: tak lub nie, bez szczegółowych opisów stanowisk. Zawierała jednak wnioski końcowe dotyczące ogólnej oceny warunków i ewentualnej konieczności poprawy tych warunków.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

4. Przeprowadzenie półrocznej kontroli instalacji elektrycznej

W dniu 06.09.2013 r. została przeprowadzona półroczna kontrola instalacji elektrycznej na sali gimnastycznej wraz z zapleczem (ze względu na stan techniczny sali gimnastycznej miejsca te były narażone na działanie szkodliwych czynników atmosferycznych). Kontrola obejmowała następujący zakres: „Badanie ochrony przed porażeniem przez samoczynne wyłączenie; Parametry zabezpieczeń różnicowoprądowych; Badanie rezystancji izolacji obwodów”. W wyniku kontroli stwierdzono, że instalacja nadaje się do dalszej eksploatacji. Również kontrola pięcioletnia, przeprowadzona w lutym 2014 r., nie wykazała nieprawidłowości. W związku z tym, po konsultacji z osobą przeprowadzającą kontrole budowlane w zakresie instalacji elektrycznej, podjęto decyzję o zaprzestaniu półrocznych kontroli instalacji elektrycznej, pozostając jedynie przy kontrolach wykonywanych co 5 lat.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie. WKiAW pozytywnie ocenił realizację ww. zalecenia (ocena pozytywna).

5. Dostosowanie zapisów w książkach obiektów budowlanych do obowiązujących przepisów

W jednostce prowadzono 3 książki obiektów budowlanych (budynek szkoły, budynek sali gimnastycznej oraz budynek kotłowni).

Kontrola wykazała, że w książkach uzupełniono brakujące  wpisy dotyczące  oznaczenia miejsc zainstalowania urządzeń do odcięcia sieci.  Stwierdzono jednocześnie, że do książek na bieżąco były wpisywane protokoły z kontroli wykonanych w obiektach.  Protokoły z kontroli były wpisywane w częściach książek przeznaczonych do dokonania odpowiedniego wpisu.

Nie stwierdzono uchybień w powyższym zakresie. Wszystkie książki prowadzone były prawidłowo.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację ww. zalecenia (ocena pozytywna).

     W okresie od lipca 2013 r., do dnia kontroli badaniom profilaktycznym zostało poddanych 40 pracowników ZS11, w tym: 5 pracowników wstępnym badaniom i 35 badaniom okresowym.           

Nie stwierdzono uchybień w zakresie wykonywania badań z zakresu profilaktycznej ochrony zdrowia nad pracownikami.   Wszyscy pracownicy wykonali badania w jednostce służby zdrowia, z którą pracodawca miał podpisaną umowę  na wykonywanie tego typu badań.

WKiAW pozytywnie ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna).

7. Badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami

W okresie od sierpnia 2013 r. do dnia kontroli w ZS11 doszło do 1 wypadku przy pracy, w którym poszkodowaną została osoba zatrudniona na stanowisku  sprzątaczki. Ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadku zajmował się zespół powypadkowy w składzie: specjalista ds. bhp oraz  przedstawiciel pracowników.

W toku kontroli ujawniono szereg nieprawidłowości.

Analiza dokumentacji powypadkowej wykazała, że nadal postępowania powypadkowe są prowadzone niezgodnie z obowiązującymi przepisami i wymaganymi procedurami.

Do wypadku doszło w następujących okolicznościach: „(…) poszkodowana schodziła ze schodów, niosąc w lewej ręce zamiatacz a w prawej  miotłę na kiju, szufelkę i ściereczkę (…)”. Ustalając ww. okoliczności zespół powypadkowy, jako przyczynę wypadku, podał wyłącznie: „Niefortunny odruch w czasie schodzenia ze schodów. Zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem”. Zespół powypadkowy w całym procesie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku nie odniósł się do faktu, iż poszkodowana schodząc po schodach nie trzymała się poręczy, co jest podstawowym elementem bezpieczeństwa przy przemieszczaniu się po schodach. Nie ustalił dlaczego pracownica nosiła po schodach cały sprzęt sprzątający. Nie ustalił osób odpowiedzialnych za taką organizację pracy. Nie odniósł się do stanu technicznego schodów, na których doszło do wypadku, obuwia jakie poszkodowana miała na nogach w momencie zdarzenia. Jedynymi dokumentami, na podstawie których ustalono, że ww. zdarzenie jest wypadkiem przy pracy były wyjaśnienia poszkodowanej oraz informacje uzyskane od pośredniego świadka wypadku.  Zespół powypadkowy nie wypracował również właściwych wniosków z zaistniałego zdarzenia. Zalecił  wyłącznie „omówienie zdarzenia z pracownikami obsługi szkoły”. Zalecenie nie zostało wykonane.

Tak przeprowadzone postępowanie powypadkowe nie wyczerpywało przesłanek § 7 ust. 1 pkt 1, 2, 3, 4  i 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r.w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, wg których  niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku,  w szczególności: dokonać oględzin miejsca wypadku; jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku; wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala; zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku; określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.

Główną przyczyną stwierdzonych nieprawidłowości był brak rzetelności w prowadzeniu postępowania, głównie ze strony specjalisty ds. bhp, jako osoby zobowiązanej do znajomości przepisów w tym  zakresie.

Specjalista ds. bhp nie wywiązał się również ze swojego obowiązku w zakresie sprawdzenia wykonania zaleceń profilaktycznych zespołu powypadkowego, a wg § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy, zw. dalej rozporządzeniem w sprawie służby bhp, do zakresu działania służby bhp należy udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz w opracowywaniu wniosków wynikających z badania przyczyn i okoliczności tych wypadków (…), a także kontrola realizacji tych wniosków.

WKiAW negatywnie ocenił realizację zalecenia (ocena negatywna).

8. Przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie bhp w czasie pracy

Kontrolą objęto wstępne szkolenia w dziedzinie bhp pracowników zatrudnionych po 01.08.2014 r. Wszyscy nowozatrudnieni pracownicy wstępne szkolenia w dziedzinie bhp (ogólne i stanowiskowe) odbyli w czasie godzin pracy.

Ustalono natomiast, że 1 osoba (zatrudniona z dniem 01.09.2014 r.) nie   odbyła pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp, a wg § 15 ust. 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy  pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach administracyjno – biurowych przeprowadza się w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach. Przyczyną uchybienia było zaniedbanie ze strony osoby zatrudnionej na stanowisku sekretarza szkoły, odpowiedzialnej za kierowanie pracowników na szkolenia w dziedzinie bhp.

Do dnia zakończenia kontroli pracownica odbyła szkolenie okresowe.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonego uchybienia, ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna z uchybieniem).

9. Wydanie osobie zatrudnionej na stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń koszuli flanelowej oraz wyposażenie w środki chroniące przed upadkiem z wysokości

Według przedstawionej do kontroli nowej Tabeli norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego (zw. dalej Tabelą) pracownik powinien otrzymywać następujące środki ochrony indywidualnej: okulary ochronne, maskę p/pyłową, ochroniacze słuchu, hełm ochronny oraz odzież i obuwie robocze: ubranie robocze (co 24 m-ce), spodnie robocze (co 24 m-ce),  koszulę flanelową (co 24 m-ce), koszulę roboczą letnią (co 24 m-ce), półbuty robocze lekkie (co 24 m-ce),  półbuty robocze pełne (co  48 m-cy), kamizelkę roboczą (co 5 lat), rękawice robocze (co 6 m-cy).

Z karty ewidencji wyposażenia pracownika wynikało, że pracownik otrzymał należne środki ochrony indywidualnej, nie otrzymał natomiast w terminach wynikających z zapisów Tabeli: spodni roboczych, koszuli letniej, koszuli flanelowej, kamizelki ocieplanej, rękawic roboczych. Przyczyną nieprawidłowości było zaniedbanie ze strony kierownika gospodarczego.

WKiAW pozytywnie, pomimo stwierdzonej nieprawidłowości, ocenił realizację zalecenia (ocena pozytywna z nieprawidłowościami).

Według Tabeli  osoba zatrudniona na stanowisku  nauczycielka wychowania fizycznego, winna otrzymywać następującą odzież i obuwie robocze: dres (co 36 m-cy), obuwie (co 24 m-ce), podkoszulek (co 12 m-cy).

Kontrola wykazała, że z powodu zaniedbania ze strony kierownika gospodarczego pracownica otrzymała dres, nie otrzymała  natomiast obuwia  oraz podkoszulka.

WKiAW negatywnie ocenił realizację zalecenia (ocena negatywna).

11. Bezwzględne egzekwowanie od służby bhp obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie tej służby

Zadania służby bhp w ZS11 wykonywał specjalista ds. bhp, zatrudniony w Ośrodku BHP Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej.

Kontrola ustaliła, że specjalista ds. bhp nadal nie wykonywał należycie swoich obowiązków na terenie ZS11.  Świadczyć o tym może, między innymi,  wskazany w pkt. 7 sprawozdania sposób ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

W okresie od lipca 2014 r., do dnia kontroli specjalista ds. bhp nie przeprowadził żadnej kontroli stanu bhp w jednostce, brał tylko udział w jednej kontroli (jako członek komisji), co nie wyczerpywało zapisu § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, wg którego do zakresu działania służby bhp należy:przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.

Duże braki stwierdzono w wykonywaniu przez specjalistę ds. bhp obowiązku wynikającego z § 2 ust. 1 pkt 13  rozporządzenia w sprawie służby bhp dotyczącego doradztwa w zakresie stosowania przepisów i zasad bhp. Świadczyło o tym szereg pytań zadawanych kontrolującej przez pracodawcę, pytań na które, na bieżąco powinien udzielać odpowiedzi specjalista ds. bhp, wykonujący zadania tej służby w ZS11.

WKiAW negatywnie ocenił realizację zalecenia (ocena negatywna).

III. Uwagi i zalecenia

Dyrektor  WKiAW zalecił Dyrektorowi ZS11:

1. Wydanie  osobie zatrudnionej na stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń: spodni roboczych, koszuli letniej,  koszuli flanelowej, kamizelki ocieplanej oraz rękawic roboczych.
2. Wydanie nauczycielowi wychowania fizycznego obuwia oraz podkoszulka.
3. Zobowiązanie specjalisty ds. bhp do prawidłowego wykonywania obowiązków służby bhp.

.