Odpowiedzi na interpelacje/zapytania

W związku z Pani Interpelacją nr 2358 w sprawie podwykonawców firmy Mostostal, informuję co następuje.
Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Sp. z o.o. (dalej „ZUO”) po rozwiązaniu umowy z Mostostal Warszawa S.A. (dalej: „Mostostal”), w celu ustalenia zakresu odpowiedzialności, skierował do zatwierdzonych podwykonawców wezwania do potwierdzenia stanu rozliczeń z Mostostalem i zgłoszenia ewentualnych roszczeń wobec generalnego wykonawcy. W odpowiedzi na wezwanie ZUO otrzymał informację od kilkudziesięciu podwykonawców. Informacje te zostały przekazane do Mostostalu. W stosunku do niewielkiej liczby podmiotów Mostostal odrzucił roszczenia. W zdecydowanej większości Mostostal nie zajął stanowiska (brak reakcji na przesłane roszczenia).

W przypadku zamówień na roboty budowlane, zgodnie z art. 143a-143dc ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. 2017 r. poz. 1579 ze zm., dalej: „Prawo zamówień publicznych”), zamawiający zobowiązany jest do zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo w zakresie robót budowlanych, dostaw i usług. Przedmiotowy przepis obowiązuje w związku z nowelizacją Prawa zamówień publicznych, która weszła w życia w 2014 r. na podstawie ustawy z dnia 8 listopada 2013 r.
o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1473). Ustawodawca określił zakres zastosowania ww. normy w taki sposób, że nie obejmuje on m.in. zamówień zakończonych zawarciem umowy przed dniem wejścia w życie powyższych przepisów. Umowa pomiędzy ZUO a Mostostalem została zawarta w 2012 roku, tj. przed dniem wejścia w życie nowelizacji Prawa zamówień publicznych.
W związku z tym zakres solidarnej odpowiedzialności ZUO należy rozpatrywać przez pryzmat przepisów ogólnych dotyczących odpowiedzialności inwestora za zobowiązania wykonawcy względem podwykonawców, jakie obowiązywały w momencie zawarcia umowy z Mostostalem. Zgodnie z art. 647¹ § 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.
Wobec powyższego ZUO podjął bezpośrednie rozmowy z podwykonawcami celem ustalenia zakresu robót, za które podwykonawcy nie otrzymali wynagrodzenia i obowiązków umożliwiających zapłatę.
W ramach zawartych porozumień Inżynier Kontraktu w koniecznych przypadkach dokonał oceny zgodności prac objętych porozumieniem z treścią umowy z Mostostalem. Podwykonawcy byli zobowiązani do dostarczenia brakującej dokumentacji, o ile wcześniej ZUO nie dysponowała tą dokumentacją.
Należy w tym miejscu wskazać, że roszczenie ZUO wobec Mostostal wynikające z naliczonych kar umownych oraz utraty korzyści będących następstwem zerwania kontraktu opiewa na wartość około 160.000 tys. zł.
Jednym z podwykonawców, z którym ZUO podjął rozmowy, była spółka cywilna Carboma. W wyniku przeprowadzonej weryfikacji ustalono, że Carboma została zgłoszona jako podwykonawca:
• instalacji waloryzacji żużla, umowa podwykonawcza nr 1104/S00338/4200028019/2014 z 9 lutego 2015 r., oraz
• instalacji rozdrabniania odpadów wielkogabarytowych i odpadów komunalnych zmieszanych, umowa podwykonawcza nr 1063/S00338/4200027580/2014 z dnia 16 marca 2015 r..
 
W związku z realizacją umowy dotyczącej zaprojektowania, wykonania, dostawy i montaży instalacji waloryzacji żużla Carboma dostarczyła na teren budowy maszyny i urządzenia, za którą to realizację do momentu rozwiązania umowy otrzymała od Mostostalu wynagrodzenia w wysokości 2.201.258,05 zł. Jak wynika z dokumentów będących w posiadaniu ZUO, kwota ta przewyższa określoną w umowie cenę za dostawę odebranych urządzeń.
W zakresie dostarczonych urządzeń znajdują się takie, w stosunku do których nie wystawiono dokumentów odbioru. Potwierdzenie zgodności tych urządzeń z zawartą z Mostostalem umową, co ewentualnie umożliwiałoby rozliczenie z Carbomą, będzie możliwe po odbiorze końcowym całej instalacji waloryzacji żużla. Do tego czasu Inżynier Kontraktu nie ma możliwości uwzględnienia ich wartości w ostatecznej wycenie robót wg stanu na dzień rozwiązania umowy z Mostostalem.  W przypadku potwierdzenia prawidłowości dostaw ZUO poinformuje Mostostal i jego podwykonawcę o decyzji Inżyniera Kontraktu.

Carboma domaga się zapłaty od ZUO za projekt i montaż instalacji waloryzacji żużla. W ocenie ZUO żądania te nie mogą być zaspokojone. Przygotowany przez Carbomę projekt wykonawczy instalacji ze względu na liczne nieprawidłowości nie został zaakceptowany przez Inżyniera Kontraktu i Zamawiającego. W związku z tym, na jego podstawie nie można było rozpocząć montażu. Mimo to Carboma przystąpiła do prac. W opinii ZUO nie ma podstaw do zapłaty za montaż, który został wykonany nieprawidłowo i w oparciu o niezaakceptowany projekt.

W związku z zawarciem umowy z TM. E. S.p.A. Termomeccanica Ecologia (dalej: „TM.E.”) Carbomie zaproponowano zawarcie trójstronnego porozumienia, w ramach którego ZUO proponowało zapłatę za wykonane dostawy i wykonane prace projektowe pod warunkiem uwzględnienia uwag ZUO oraz poprawienia nieprawidłowych prac montażowych a TM.E zaoferowało Carbomie zlecenie dokończenia robót w ramach swojego zakresu.  Przedstawiciele Carbomy uzależnili kontynuowanie współpracy z TM.E. od otrzymania od ZUO zapłaty za już wykonane prace oraz pokrycia kosztów wynikających z rozwiązania umowy z Mostostalem. Tak określone roszczenia wykraczają w opinii ZUO poza zakres jego solidarnej odpowiedzialności (zwłaszcza jeżeli chodzi o koszty Carbomy wynikające z zerwania umowy z Mostostalem).
W związku z tym, wobec braku porozumienia, dla ustalenia wzajemnych rozliczeń niezbędne będzie uzyskanie rozstrzygnięcia sądu powszechnego.

Zgodnie z obowiązującym prawem, przedmioty, które zostały dostarczone na teren budowy oraz zamontowane w ramach realizacji robót budowlanych, stanowią część składową instalacji. Za dostarczone przez Carbomę i odebrane urządzenia ZUO zapłaciło Mostostalowi. W związku z tym ZUO stoi na stanowisku, że prawo własności do tych urządzeń zostało przeniesione na zamawiającego. Opracowana przez Carbomę dokumentacja nie została zaakceptowana, dlatego nie doszło do przeniesienia autorskich praw majątkowych do tego opracowania.
Rozruch instalacji to czynność techniczna nie wymagająca udziału podwykonawcy.

Gwarantem jakości robót wykonanych na podstawie umowy zawartej z Mostostalem jest główny wykonawca – czyli Mostostal. To ten podmiot zobowiązany jest z tego tytułu do usunięcia wad. Carboma, choć jest faktycznym wykonawcą tej części robót, nie jest dla ZUO stroną kontraktu, a tym samym adresatem ewentualnych roszczeń z tytułu rękojmi za wady czy gwarancji jakości.
Zgodnie z treścią § 7 umowy zawartej pomiędzy Carbomą i Mostostalem – Carboma zobowiązana była do wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy w terminie 14 dni od jej zawarcia w wysokości 10% wartości umowy. Zabezpieczenie winno być wniesione w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej.
Zgodnie z § 7 ust. 5 umowy zawartej pomiędzy Carbomą i Mostostalem – w przypadku nieprzedłożenia zabezpieczenia w określonej umową formie, Mostostal miał prawo z każdej faktury zatrzymać 10% jej wartości. Zwrot tych kwot miał nastąpić w terminie 30 dni od otrzymania zabezpieczenia zgodnego z formą określoną w umowie.
Mając na uwadze informacje o potrącaniu 10% wartości każdej faktury należy przyjąć, że Carboma do momentu rozwiązania umowy z Mostostalem nie przedłożyła zabezpieczenia. Powyższe kwoty zostały zatrzymywane przez Mostostal. ZUO nie dokonywało żadnych czynności w tym zakresie i nie dysponuje tymi środkami. ZUO nie jest gwarantem zobowiązań zaciąganych przez Mostostal, dlatego nie może być adresatem wynikających z powyższego roszczeń.